تنها سه یوز ماده در کشور وجود دارد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صداوسیما؛ مدیر پروژه حفاظت از یوزپلنگ ایرانی درباره مبلغ جمع‌آوری شده در کمپین یوز تا ابد برای خرید آغل‌های موجود در زیستگاه یوز و نحوه نظارت بر هزینه‌کرد آن افزود: قبلاً پولی با ابتکار عمل انجمن یوز گرفته شده، با یک بنیاد جهانی که برای خرید اراضی با هدف حفاظت پول می‌دهد گفتگو شد و موافقت کردند و آن زمان ۸۵ هزار یورو تهیه شد اما امکان‌پذیر نشد با این مبلغ آغل‌های موجود در زیستگاه یوز خریداری شود. تصمیم بر این شد که تا زمان فراهم شدن کل مبلغ صبر کنیم تا ۸۰۰ میلیون تومان کامل تهیه شود و بتوانیم و به طور کامل آغل‌ها را از زیستگاه یوز خارج کنیم.

هومن جوکار با اشاره به اینکه انجمن یوز همچنان وجود این پول قبلی را تأیید می‌کند افزود: در کمپین امروز هم این مبلغ نادیده گرفته نشده و این کمپین برای جبران کسری آن مبلغ پیشین راه‌اندازی شده است؛ امسال هم فصل ورود دام به زیستگاه در پیش است و اگر دیر اقدام کنیم ممکن است باز هم یوز از دست بدهیم.

وی ادامه داد: در کل منطقه توران ۱۸۰ آغل وجود دارد و  از این میان ۱۲ آغل در صد هزار هکتار محدوده پارک ملی توران قرار دارد که ۸ آغل فعال است و باقی اجاره‌ای فعالیت می‌کند و همه این‌ها باید خریداری شود. برآورد مالی این کار ۸۰۰ میلیون تومان است. اگر این کمپین و مبلغ پیشین که انجمن یوز تهیه کرده پولی بیش از این برای ما فراهم کند چون پول کمپین در حساب شخصی است به راحتی توسط دستگاه‌های نظارتی قابل پیگیری است. اگر این پول بیشتر باشد از مابقی می‌توانیم برای این کار در منطقه میاندشت که مشکل مشابه دارد آن را هزینه کنیم. 

مدیر پروژه حفاظت یوزپلنگ ایرانی با اشاره به سرنوشت دامداران و دام‌هایشان که از منطقه خارج می‌شوند و زمان خروج کامل دام از پارک ملی توران گفت: در مورد خانواده‌هایی صحبت می‌کنیم که معیشتشان به دامداری وابسته است. نمی‌توانیم پروانه دام این‌ها را بخریم و آن‌ها را از منطقه بیرون کنیم و سرنوشتشان را در نظر نگیریم. این کمپین زمینه و پیشینه‌ای دارد و مراتعی ممیزی شده و اکنون مراتع مازاد داریم که به صورت موات باقی‌مانده و این هزینه‌های در نظر گرفته شده شامل ابطال پروانه دامداران در پارک ملی و تهیه پروانه برای آن‌ها در مناطق جایگزین می‌شود. این فرایند باید تا قبل ورود امسال دام به توران در آبان ماه تمام شود. 

جوکار درباره ضعف روابط عمومی پروژه و تهدیدهایی که این مساله برای حفظ یوز ایجاد می‌کند تصریح کرد: بودجه‌ای که در اختیار پروژه یوز قرار گرفته است بسیار محدود است و نیروی انسانی یک امر هزینه‌بر است و برای این که هزینه‌ای را به این موضوع اختصاص دهیم بودجه کافی نداریم. تنها کاری که به ذهن ما رسیده راه‌اندازی یک کانال تلگرام رسمی است که همه اطلاعاتمان را آنجا در اختیار مردم قرار دهیم.

مدیر پروژه حفاظت از یوزپلنگ ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره فنس‌کشی جاده عباس‌آباد برای پیشگیری از برخورد یوزپلنگ با خودروها گفت: همه جزییات طرح و بودجه آن به طور کامل آماده شده است. وزارت راه از اردی‌بهشت ماه گفت ما دنبال پیمانکار هستیم و هنوز هم که هنوز است کلنگ پروژه زمین نخورده است و حتی الان می‌گویند پول آن را خرج تابلوها کرده‌ایم و آن هم با هزینه خودمان که مطلقاً صحت ندارد. 

جوکار اظهار کرد:  البته درست است که برآوردی که انجام شده برای کل ۱۲ کیلومتر کفاف نمی‌دهد و تنها برای ۱۰ کیلومتر طول یعنی۵ کیلومتر دو طرف جاده کافی است چرا که بعد فهمیدند باید فونداسیون قوی‌تری داشته باشد. ما خواهش کردیم همین کار را بکنند اما هنوز کار حتی آغاز هم نشده است.

وی با قرائت مستقیم نامه پاسخ اداره کل محیط زیست به وزارت راه در این خصوص گفت: تاریخ نامه ۱۶ اردیبهشت است و اینکه ما پاسخ نداده‌ایم و منتظر پاسخ ما هستند قطعاً نادرست است. 

به گفته وی، این در حالی است که مهم‌ترین عامل تهدید یوز در کشور تلفات جاده‌ای بوده است و به گفته جوکار در مجموع از سال ۱۳۸۰ تا کنون حدود ۱۳ مورد تصادفات جاده‌ای داشته‌ایم که ۱۹  یوز در آن کشته شده‌اند. تا قبل از سال ۱۳۹۳ بیشتر این تلفات در استان‌های یزد و خراسان جنوبی بوده است که ۱۳ یوز را در این بازه زمانی ۱۳ ساله از دست داده‌ایم. از سال ۱۳۹۳ به این سو تصادفی در این مناطق نداشته‌ایم اما ۶ مورد تلفات جاده‌ای در سه سال اخیر در محور عباس‌آباد رخ داده است.

مدیر پروژه حفاظت از یوزپلنگ ایرانی در خصوص کوشکی و دلبر دو یوزپلنگی که در اسارت نگهداری می‌شوند نیز گفت: ما از سال گذشته به نتیجه رسیدیم که متأسفانه امکان جفت‌گیری طبیعی این دو یوزپلنگ عملاً دیگر امکان ندارد و باید به گزینه‌های بیشتر رو بیاوریم. بهترین متخصصان برای این کار در دنیا شناسایی شدند، سفری به آلمان انجام شد تا کارشان از نزدیک بررسی شود و انتخاب شدند و به این ترتیب جفت‌گیری مداخله‌گرانه این دو یوزپلنگ در دستور کار قرار گرفت اما متأسفانه تنها قسمتی از کار را توانستند انجام دهند چرا که در میانه کار این شبهه ایجاد شد که شاید دلبر باردار شده باشد و دیگر امکان بیهوشی را نداشتیم. با این حال اسپرم کوشکی گرفته شده تا اگر برای این یوز اتفاقی افتاد بتوانیم از آن استفاده کنیم و لقاح مصنوعی را از دست ندهیم. این کار مراتبی دارد و این موضوع که دوستی از مرکز رویان اعلام کرده بود از رحم جایگزین استفاده می‌شود مرحله آخری است که ممکن است ما به سراغ آن برویم. 

جوکار درباره آمار موجود از یوزپلنگ در کشور هم گفت: آماربرداری از یوزپلنگ در کشور هنوز به طور دقیق فراهم نشده است. در آغاز صرفاً بدون هیچ فناوری و بر اساس رد پا و تخمین‌های اولیه بود. بعد دوربین‌های تله‌ای آمد و از شیوه‌های آماری استفاده شد و با استفاده از خال‌های یکتای هر یوز آمار ما دقیق‌تر شد و دنیا هم از این اتفاق خوشحال شد. اما امروز متوجه شده‌ایم این آمار هم دقت چندانی ندارد و به ویژه در مورد جمعیت‌های کم تراکم این روش را دیگر برای تخمین جمعیت به عنوان یک روش جدی نمی‌پسندند.

وی افزود: مثال‌های واضحی وجود دارد که نتایج دوربین‌های تله‌ای دیگر نمی‌تواند بیانگر جمعیت یوزها باشد. به همین دلیل نمی‌توانیم آمار جدیدی بدهیم و تلاش می‌کنیم با روش‌های موازی مثل ردپای ژنتیکی دقت را بالا ببریم. با این همه بی‌حاصل هم نیست.

مدیر پروژه حفاظت از یوزپلنگ ایرانی ادامه داد: با در نظر داشتن افرادی که جلوی دوربین از آن‌ها عکس می‌گیریم و بر اساس خال‌ها از هم تشخیص می‌دهیم، همچنین با در نظر داشتن مستندات دیگر که بتوان به شکل قطعی آن‌ها را آمار دوربین‌ها متمایز کرد، افراد دیگر را اضافه می‌کنیم.

جوکار افزود: امسال طی سه ماه گذشته پنج فرد در میاندشت، پنج فرد در شاهرود، ۶ یوز در توران، یکی در نایبندان و دو فرد نر در دره‌انجیر یعنی مجموعاً ۱۹ فرد یوزپلنگ شناسایی کرده‌ایم.

وی تصریح کرد: بر این اساس که ۱۹ یوز  را طی سه ماه اخیر شناسایی کرده‌ایم و با در نظر داشتن اینکه اصلاً در برخی مناطق دوربین نداریم من اغلب اعلام می‌کنم کمتر از ۵۰ یوز داریم که آمار متورمی نیست. از این میان دست کم سه یوز ماده داریم که در تصاویر ثبت شده‌اند.