اردوغان از تهدید نظامی تا بازی سیاسی
رئیس جمهور ترکیه پس از اینکه تهدیدهایش برای متوقف کردن پیشروی ارتش سوریه در ادلب نتیجه نداد به دنبال جلب اهرم فشار سیاسی فرانسه وآلمان بر روسیه است.
ماجراجویی های اردوغان در سوریه هر چند در حال رسیدن به خط پایان است اما او همچنان امید دارد که شاید به هر ترفندی که شده بتواند شکست رویکرد اشتباه خود درسوریه را هر چند با دستاوردی کوچک به حداقل برساند.
نتیجه سیاست های غلط اردوغان درسوریه جزشماتت احزاب سیاسی مخالف, کم رنگ شدن جایگاه حزب حاکم عدالت و توسعه در میان مردم و اکنون تهدید هزاران تروریست مزدورخارجی که آخرین سنگر خود را در ادلب از دست می دهند چیز دیگری نبوده است.
پس از اینکه دولت بشار اسد با حمایت متحدان خود حاکمیت خود را دوباره بر بخش های گسترده ای از خاک سوریه گسترش داد ادلب به آخرین سنگر تجمع دهها گروه تروریستی تبدیل شد که جبهه واحدی را با گروه تروریستی النصره به سرکردگی ابومحمد الجولانی تحت عنوان جبهه فتح شام تشکیل دادند.
این گروههای تروریستی از هزاران مزدور خارجی تشکیل شده اند که با حمایت ترکیه به عنوان جهاد از سراسر جهان به ویژه از آسیای میانه به سوریه منتقل شدند و دولت اردوغان در طول این سالها در تلاش بود با استفاده از این گروهها به بهانه های مختلف از جمله تهدید گروههای کردی گریز از مرکز و آوارگان, منطقه حائلی را در عمق خاک سوریه ایجاد ودر عمل این مناطق را از مرکز جدا نماید. اقدام ترکیه در انتقال صدها نفر از این مزدوران به لیبی برای جنگ با خلیفه حفتر واقعیت مزدوری وتروریست اجاره ای بودن این گروههای تحت کنترل ترکیه را به اثبات می رساند.
اما آنچه که ترکیه از آن به عنوان تهدید نیروی کردی یا گروههای وابسته به پ ک ک یاد می کرد در غرب رود فرات و با حمایت امریکا حضور داشتند و این تهدیدها با عملیات های نظامی پیشتر ترکیه از بین رفته بود در حالیکه گروههایی که در ادلب تجمع کرده اند همه متشکل از مزدوران خارجی هستند که در مجامع بین المللی نیز به عنوان گروه تروریستی شناخته شده اند.
ترکیه در مورد موضوع آوارگان نیز همواره سعی کرده است با گروگان گرفتن آوارگان سوری از آنها هم از اروپا امتیاز بگیرد و هم اینکه به این بهانه اهداف توسعه طلبانه خود را در خاک سوریه تحقق بخشد و الا این سوال است چرا آنکارا اجازه نمی دهد که آوارگان سوری به کشور خود برگردند در حالیکه تعداد زیادی از آنها به ادلب تعلق ندارند که در آنجا منطقه امن تشکیل شود و در آنجا ساکن شوند.
ترکیه درخصوص سوریه دست به یک بازی آشکاری زده است که از سوی هیچ کشوری یا نهاد بین المللی وحقوق بین الملل پذیرفتنی نیست و بالعکس اینکه دولت سوریه بخواهد سرزمین تحت حاکمیت خود را از کنترل گروههای تروریستی آزاد و امنیت را برقرار نماید موضوعی است که هم از طرف همه کشورها و هم حقوق بین الملل پذیرفته شده است.
اگر منصفانه در خصوص بحران سوریه قضاوت شود باید گفت که ترکیه به همراه عربستان, امارات و برخی دیگر از کشورهای غربی نقش اصلی در بروز بحران, ادامه بحران و شکل گیری دهها گروه تروریستی وتکفیری در این کشور داشته است اما با این حال برای اینکه مسئله با خونریزی کمتری تمام شود به این کشور اجازه داده شد که از طرف گروههای تروریستی مورد حمایتش در مذاکرات آستانه وسوچی که اولین نشست آستانه سال 2016 در قزاقستان برگزار شد شرکت کند و با کاهش درگیری ها در ادلب, حاکمیت دولت سوریه بر اساس رویکرد مسالمت آمیز به سراسراین کشور تعمیم داده شود.
با این حال در طول این مدت ترکیه نه تنها نتوانسته به وعده های خود برای جلوگیری از حملات گروههای تروریستی به غیر نظامیان ونیروهای سوری عمل نماید بلکه با تجهیزآنان و اصرار بر ایجاد منطقه حائل همچنان در ادامه بحران نقش داشته است.
نتیجه این تحولات سبب شد تا ارتش سوریه با حمایت هوایی روسیه از یک ماه پیش عملیات آزادسازی ادلب را در دستور کار قرار دهد وبخش های مهمی از این استان را از کنترل گروههای تروریستی آزاد نماید. دولت ترکیه در ابتدای آغاز عملیات ارتش سوریه تهدید کرد که نیروهای سوری را هدف قرار خواهد داد و از روسیه نیز خواست که جلو عملیات آزادسازی ادلب رابگیرد
بر اساس گزارش ها ترکیه همچنین برای تقویت گروههای تروریستی بیش از یک هزار دستگاه تانک، نفربر و زره پوش و نیز چند هزار نیروی نظامی خود را از مرزهای جنوبی وارد ادلب کرد تا مانع ادامه این عملیات شود اما نتیجه آن تاکنون کشته و مجروح شدن بیش از 50 نیروی ترک، بمباران کاروان آنها و از بین رفتن بخشی از تسلیحات سنگین آنها شد.
ضمن اینکه در پاسخ به تهدیدهای مستقیم اردوغان که به دولت اسد هشدار داده بود که باید تا پایان ماه جاری میلادی به خطوط مرزی توافق سوچی بازگشته و دست از اعمال حاکمیت بر ادلب بردارد و در غیر این صورت یک شب ما در آنجا خواهیم بود, دیمیتری پسکوف سخنگوی رئیس جمهور روسیه این طرح را یک سناریو بسیار بد نامید.
مقام های روسیه حتی با رد درخواست رئیس جمهور امریکا برای توقف حمایت از عملیات نظامی ارتش سوریه در ادلب بر ریشه کنی گروههای تروریستی دراین منطقه تاکید کردند و ادامه پشتیبانی هوایی روسیه از این عملیات این سیگنال را به ترک ها داد که تهدیدهای آنها فایده ای ندارد و در صورت ورود ترکیه به درگیری نظامی, باید با روسیه نیز طرف شود. آن هم در حالیکه پیش ازاین ناتو هم ترکیه را تنها گذاشته بود.
به نظر می رسد در چنین شرایطی دعوت اردوغان از رئیس جمهور فرانسه و صدراعظم آلمان برای مشارکت در یک اجلاس چهار جانبه با روسیه به منظور گفتگو در باره ادلب, دوباره تکرار یک بازی است که پیش از این اردوغان در میانه اختلافات امریکا و روسیه به آن مبادرت کرده و سعی کرده است از دو طرف امتیاز بگیرد.
در حال حاضر نیز به نظرمی رسد ترکیه با دخالت دادن طرف هایی که هیچ ارتباطی با قضیه بحران سوریه ندارند سعی می کند فشار سیاسی بر روسیه را افزایش و با ترساندن اروپا از موج آوارگان, فشار اروپایی ها را بر روسیه برانگیزد واز طرف دیگر از روسیه در موضوع ادلب امتیاز بگیرد.
اما به نظرمی سد ادلب ایستگاه آخر بازی اردوغان باشد و او در این بازی نیز شکست خواهد خورد دلیل آن هم روشن است و آن یک دلیل بیشتر نیست هیچ کشوری از حاکمیت خود وخاک خود صرف نظر نمی کند.
و البته باردیگر یادآوری این نکته ضروری است که اشاره شود برای اردوغان بهتر است که به همان توافق آدانا باز گردد و همانگونه که انتظار دارد از خاک سوریه تمامیت ارضی کشورش تهدید نشود تمامیت ارضی سوریه نیزاز خاک ترکیه تهدید نشود چرا که این توافق دوطرفه و تنها را ه حل بحران است.
-