آینده نامعلوم دادگاه‌های بین المللی

   به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صداوسیما، به نقل از خبرگزاری فرانسه از لاهه، ۲۵ سال پس از کشتار سربرنیتسا، دادگاه‌های بین المللی همانند دادگاه‌هایی که عاملین این کشتار را محاکمه کردند با آینده‌ای نامعلوم رو به رو هستند. این در حالیست که از دیدگاه کارشناسان وجود آن‌ها در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری ضرورت دارد.
راه اندازی دادگاهی برای محاکمه راتکو ملاجیچ و رادوان کاراجیچ رهبران صرب بوسنی به اتهام قتل ۸ هزار مرد و پسربچه مسلمان به عنوان آغاز عصر جدید مقابله با بی مجازات ماندن جنایتکاران در نظر گرفته می‌شد.
با این حال بسیاری از دادگاه‌هایی که به همین شکل تشکیل شدند حالا با مجموعه‌ای از بن بست‌ها مانند کاهش نرخ محکومیت رو به رو شدند و در برخی موارد هم دولت‌ها برای حمایت از آن‌ها تردید دارند.
کارشناسان می‌گویند این دادگاه باید وارد کار دشوار تحقق عدالت برای قربانیان جنایات صورت گرفته اخیر مانند سرکوب اقلیت روهینگیا شوند.
نانسی کامبز استاد حقوق دانشگاه ویلیام اند مری در ویرجینیا می‌گوید سالروز قتل عام سربرنیتسا به عنوان یکی از تاریک‌ترین صفحات جنگ بوسنی یادآور نیاز به نهاد‌های قضایی است که وظیفه محاکمه قساوت‌های جمعی را برعهده دارند و این نیاز هیچ گاه تا این اندازه احساس نشده است.
لاهه که به عنوان شهر صلح و عدالت شناخته می‌شود شماری از این دادگاه‌ها را در خود جای داده است که به ویژه می‌تواند به دادگاه کیفری بین المللی اشاره کرد که در سال ۲۰۰۲ برای محاکمه بدترین جنایت‌های صورت گرفته در جهان تشکیل شد. با این حال دادگاه کیفری بین المللی با تحریم‌های بی سابقه‌ای از سوی دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در خصوص تحقیق در مورد جنایت‌های احتمالی صورت گرفته در افغانستان رو به روست که برخی از آن‌ها توسط نظاميان آمریکایی صورت گرفته است.
کامبز می‌گوید تردیدی نیست که این دادگاه‌ها هم اکنون با مشکلات قابل توجهی رو به رو هستند. وی می‌گوید دادگاه کیفری بین المللی که اغلب متهم است که تنها مظنونان آفریقایی را تحت پیگرد قرار می‌دهد، با بحران اعتماد هم رو به روست، زیرا موفقیت‌هایی که در یک دهه اخیر به دست آورده است ناچیز بود.
احکام پیگردی که علیه اوهورو کنیاتا رئیس جمهور کنیا صادر شد ناموفق بود، تبرئه لوران باگبو رئیس جمهور سابق ساحل عاج و ژان پیر بمبا معاون سابق رئیس جمهو کنگو هم شکست جدی برای دفتر دادستانی محسوب می‌شد.
باوجود تغییرات سیاسی اخیر در سودان، مهمترین فرد تحت تعقیب دادگاه کیفری بین المللی یعنی عمر البشیر رئیس جمهور سابق سودان همچنان دور از دسترس این دادگاه است. اهداف دادگاه بین المللی که در ابتدا برای رسیدگی به جنایت صورت گرفته در روآندا و یوگسلاوی سابق تشکیل شده بود بسیار امیدوار کننده بود که نخستین نوع از این دادگاه از زمان محاکمه‌های نظامی نورنبرگ و توکیو پس از جنگ جهانی دوم بود.
دادگاه کیفری بین المللی یوگسلاوی سابق که در سال ۲۰۱۷ منحل شد با ۱۶۱ متهم کار بسیار گسترده‌ای انجام داد. این یک میزان متزلزل است که همچنان با تهدید رو به روست. کارستن استن استاد حقوق دانشگاه لیدن هلند می‌گوید آینده دستگاه قضایی بین المللی از این پس در ترکیب مدل‌های گوناگون حقوقی متشکل از دادگاه‌های بزرگ بین المللی تا دادگاه‌های محلی نهفته است.