پخش زنده
امروز: -
از روز آزادگان تا تولد شیخ بهایی
تقویم تاریخ، در چنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
امروز، یکشنبه بیست و ششم مرداد سال ۱۳۹۹ هجری شمسی، برابر با ۲۶ ذی الحجه سال ۱۴۴۱ هجری قمری و مطابق با شانزدهم اوت سال ۲۰۲۰ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهم‌ترین رویداد‌های تاریخی جهان در چنین روزی (بیست و ششم مرداد) به شرح زیر است.
روز آزادگان
(۳۰ سال پیش، در روز بیست و ششم مرداد سال ۱۳۶۹ هجری شمسی)
نخستین گروه از اسرای ایرانی در بند رژیم صدام، قدم به خاک میهن خویش؛ ایران نهادند. آزادی اسیران دو طرف گام مهمی برای اجرای قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت برای برقراری صلح میان ایران و عراق بود. صدام حسین که به دلیل اشغال کویت تحت فشار بود، پس از پذیرش قرارداد مرزی ۱۹۷۵ الجزایر، آزادی اسرا و عقب نشینی کامل به مرز‌های بین المللی را نیز پذیرفت. در طول جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و پس از آن، اسیران ایرانی در اردوگاه‌های مخوف رژیم صدام در شرایطی دشوار و غیر قابل تحمل بسر می‌بردند و علیرغم شکنجه‌های ماموران این رژیم، در اعتقادشان به انقلاب و نظام جمهوری اسلامی ایران، خللی به وجود نیامد. به همین دلیل این اسیران، در فرهنگ انقلاب اسلامی، «آزاده» نامیده شدند. برخلاف شرایط غیرانسانی اردوگاه‌های اسرا در عراق، در جمهوری اسلامی ایران، با اسرای عراقی بر اساس اصول اسلامی و انسانی رفتار می‌شد. به همین دلیل، نزدیک به ۷ هزار اسیر عراقی به خاطر خوش رفتاری ایران با آن‌ها و نیز وجود جو اختناق در عراق تحت حاکمیت صدام، با نظارت صلیب سرخ بین المللی به ایران پناهنده شدند. در ایران، روز آزادی نخستین گروه از اسرای جنگ تحمیلی عراق علیه ایران که توام با جشن و شادمانی سراسری بود، به عنوان «روز آزادگان» گرامی داشته می‌شود.
(۳۰ سال پیش، در روز بیست و ششم مرداد سال ۱۳۶۹ هجری شمسی)
نخستین گروه از اسرای ایرانی در بند رژیم صدام، قدم به خاک میهن خویش؛ ایران نهادند. آزادی اسیران دو طرف گام مهمی برای اجرای قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت برای برقراری صلح میان ایران و عراق بود. صدام حسین که به دلیل اشغال کویت تحت فشار بود، پس از پذیرش قرارداد مرزی ۱۹۷۵ الجزایر، آزادی اسرا و عقب نشینی کامل به مرز‌های بین المللی را نیز پذیرفت. در طول جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و پس از آن، اسیران ایرانی در اردوگاه‌های مخوف رژیم صدام در شرایطی دشوار و غیر قابل تحمل بسر می‌بردند و علیرغم شکنجه‌های ماموران این رژیم، در اعتقادشان به انقلاب و نظام جمهوری اسلامی ایران، خللی به وجود نیامد. به همین دلیل این اسیران، در فرهنگ انقلاب اسلامی، «آزاده» نامیده شدند. برخلاف شرایط غیرانسانی اردوگاه‌های اسرا در عراق، در جمهوری اسلامی ایران، با اسرای عراقی بر اساس اصول اسلامی و انسانی رفتار می‌شد. به همین دلیل، نزدیک به ۷ هزار اسیر عراقی به خاطر خوش رفتاری ایران با آن‌ها و نیز وجود جو اختناق در عراق تحت حاکمیت صدام، با نظارت صلیب سرخ بین المللی به ایران پناهنده شدند. در ایران، روز آزادی نخستین گروه از اسرای جنگ تحمیلی عراق علیه ایران که توام با جشن و شادمانی سراسری بود، به عنوان «روز آزادگان» گرامی داشته می‌شود.
تولد شیخ بهایی
(۴۸۸ سال پیش در چنین روزی در ۲۶ ذی الحجه سال ۹۵۳ هجری قمری)
دانشمند برجسته "بهاءالدین محمد بن عزالدین حسین عاملی معروف به "شیخ بهایی" در بعلبک از توابع جبل عامل در لبنان متولد شد. وی در یک خاندان علم و دانش که تبار و نسب خود را به حارث همدانی یکی از یاران مخلص امام علی علیه السلام می‌رسانند رشد و نمو یافت.
شیخ بهایی زمانی که ۱۳ سال داشت، به دلیل سختگیری‌هایی که به شیعیان در لبنان می‌شد، به همراه پدرش به آمد و در اصفهان ساکن شد. سه سال بعد شاه طهماسب، پدرش را به منصب شیخ الاسلامی قزوین اعطا کرد. پدرش مدتی بعد شیخ الاسلام هرات شد؛ اما شیخ بهایی در قزوین ماند. در سال ۹۸۴، پس از مرگ پدر شیخ بهایی، شاه طهماسب، منصب شیخ الاسلامی هرات را به بهایی داد و این اولین سمت رسمی او محسوب می‌شود. او مدتی نیز شیخ الاسلام اصفهان بود.
شیخ بهایی در سال ۱۰۲۵ به شوق سفر حج از سمت خود استعفا داد و بعد از بازگشت از سفر ملازم شاه عباس شد و به یکی از مشاوران برجسته وی تبدیل شد.
شیخ بهایی در اثر ذکاوت و استعداد فطری که داشت، با بهره گیری از پدر و محیط علمی و فضیلتی اصفهان توانست در علوم و دانش‌های متداول عصر تبحری بدست آورد، تا آن جا که برخی در توصیف او گفته اند: علامه جهان بشر و مجدد دین در قرن حادی عشر (قرن ۱۱) که ریاست مذهب و ملت به او منتهی گردید، در علوم و فنون اسلامی فنی وجود نداشته باشد که او را در آن بهره‌ای نباشد.
او اولین کسی است که یک دوره فقه غیراستدلالی به صورت رساله عملیه به زبان فارسی نوشت. آن کتاب همان است که به نام جامع عباسی معروف است. از دیگر کتب و آثار بزرگ علمی و ادبی شیخ بهایی علاوه بر غزلیات و رباعیات دارای دو مثنوی بوده که یکی به نام مثنوی (نان و حلوا) و دیگری (شیر و شکر) می‌باشد و آثار علمی او عبارتند از: کشکول، بحرالحساب و مفتاح الفلاح و الاربعین و سایر تالیفات شیخ بهایی که بالغ بر ۸۷ کتاب و رساله می‌شود که همواره کتب مورد نیاز طالبان علم و ادب بوده است. او همچنین در معماری از دانش وافری برخوردار بود. براساس اسناد، برخی از ابنیه در اصفهان نظیر منارجنبان و چهل ستون و حمام شیخ بهایی از جمله آثار منتسب به او است.
شیخ بهایی در دوازدهم شوال ۱۰۳۰ در اصفهان وفات یافت و در مشهد در جوار امام رضا (ع) در محلی که زمانی در ان تدریس می‌کرد، به خاک سپرده شد. در مورد عظمت علمی این دانشمند همین بس که یونسکو سال ۲۰۰۹ میلادی را سال نجوم و شیخ بهایی نامگذاری کرده بود.
(۴۸۸ سال پیش در چنین روزی در ۲۶ ذی الحجه سال ۹۵۳ هجری قمری)
دانشمند برجسته "بهاءالدین محمد بن عزالدین حسین عاملی معروف به "شیخ بهایی" در بعلبک از توابع جبل عامل در لبنان متولد شد. وی در یک خاندان علم و دانش که تبار و نسب خود را به حارث همدانی یکی از یاران مخلص امام علی علیه السلام می‌رسانند رشد و نمو یافت.
شیخ بهایی زمانی که ۱۳ سال داشت، به دلیل سختگیری‌هایی که به شیعیان در لبنان می‌شد، به همراه پدرش به آمد و در اصفهان ساکن شد. سه سال بعد شاه طهماسب، پدرش را به منصب شیخ الاسلامی قزوین اعطا کرد. پدرش مدتی بعد شیخ الاسلام هرات شد؛ اما شیخ بهایی در قزوین ماند. در سال ۹۸۴، پس از مرگ پدر شیخ بهایی، شاه طهماسب، منصب شیخ الاسلامی هرات را به بهایی داد و این اولین سمت رسمی او محسوب می‌شود. او مدتی نیز شیخ الاسلام اصفهان بود.
شیخ بهایی در سال ۱۰۲۵ به شوق سفر حج از سمت خود استعفا داد و بعد از بازگشت از سفر ملازم شاه عباس شد و به یکی از مشاوران برجسته وی تبدیل شد.
شیخ بهایی در اثر ذکاوت و استعداد فطری که داشت، با بهره گیری از پدر و محیط علمی و فضیلتی اصفهان توانست در علوم و دانش‌های متداول عصر تبحری بدست آورد، تا آن جا که برخی در توصیف او گفته اند: علامه جهان بشر و مجدد دین در قرن حادی عشر (قرن ۱۱) که ریاست مذهب و ملت به او منتهی گردید، در علوم و فنون اسلامی فنی وجود نداشته باشد که او را در آن بهره‌ای نباشد.
او اولین کسی است که یک دوره فقه غیراستدلالی به صورت رساله عملیه به زبان فارسی نوشت. آن کتاب همان است که به نام جامع عباسی معروف است. از دیگر کتب و آثار بزرگ علمی و ادبی شیخ بهایی علاوه بر غزلیات و رباعیات دارای دو مثنوی بوده که یکی به نام مثنوی (نان و حلوا) و دیگری (شیر و شکر) می‌باشد و آثار علمی او عبارتند از: کشکول، بحرالحساب و مفتاح الفلاح و الاربعین و سایر تالیفات شیخ بهایی که بالغ بر ۸۷ کتاب و رساله می‌شود که همواره کتب مورد نیاز طالبان علم و ادب بوده است. او همچنین در معماری از دانش وافری برخوردار بود. براساس اسناد، برخی از ابنیه در اصفهان نظیر منارجنبان و چهل ستون و حمام شیخ بهایی از جمله آثار منتسب به او است.
شیخ بهایی در دوازدهم شوال ۱۰۳۰ در اصفهان وفات یافت و در مشهد در جوار امام رضا (ع) در محلی که زمانی در ان تدریس می‌کرد، به خاک سپرده شد. در مورد عظمت علمی این دانشمند همین بس که یونسکو سال ۲۰۰۹ میلادی را سال نجوم و شیخ بهایی نامگذاری کرده بود.
تولد معمار تجزیه ملت عرب
(۱۳۲ سال پیش، در روز شانزدهم اوت سال ۱۸۸۸ میلادی)
«توماس ادوارد لارنس» (Thomas Edward Lawrence) جاسوس تأثیرگذار انگلیس در کشور‌های عربی، متولد شد. وی تا قبل از جنگ جهانی اول، چند بار به کشور‌های عربی سفر کرد و ضمن فراگرفتن زبان عربی، با آداب و رسوم اعراب نیز آشنا شد. وی در جریان جنگ جهانی اول (۱۹۱۴-۱۹۱۸) بر اساس سیاست استعمار انگلیس، کوشید تا قبایل عرب را به بهانه کسب استقلال علیه حکومت عثمانی بشوراند. چرا که در این جنگ انگلیس و عثمانی در مقابل یکدیگر بودند. لارنس با کمک اداره اطلاعات انگلیس در مأموریت خود موفق شد و در به قدرت رسیدن پادشاهان سوریه و اردن نقش مهمی ایفا کرد. اما نقش برجسته وی در به قدرت رساندن خاندان آل سعود در عربستان بود که به همین دلیل «لورنس عربستان» لقب گرفت. این جاسوس انگلیسی در کتاب‌های «شورش در صحرا» و «هفت ستون فرزانگی» بخشی از اقدامات خود را توضیح داده است. وی در سال ۱۹۳۵ در یک سانحه رانندگی کشته شد.
(۱۳۲ سال پیش، در روز شانزدهم اوت سال ۱۸۸۸ میلادی)
«توماس ادوارد لارنس» (Thomas Edward Lawrence) جاسوس تأثیرگذار انگلیس در کشور‌های عربی، متولد شد. وی تا قبل از جنگ جهانی اول، چند بار به کشور‌های عربی سفر کرد و ضمن فراگرفتن زبان عربی، با آداب و رسوم اعراب نیز آشنا شد. وی در جریان جنگ جهانی اول (۱۹۱۴-۱۹۱۸) بر اساس سیاست استعمار انگلیس، کوشید تا قبایل عرب را به بهانه کسب استقلال علیه حکومت عثمانی بشوراند. چرا که در این جنگ انگلیس و عثمانی در مقابل یکدیگر بودند. لارنس با کمک اداره اطلاعات انگلیس در مأموریت خود موفق شد و در به قدرت رسیدن پادشاهان سوریه و اردن نقش مهمی ایفا کرد. اما نقش برجسته وی در به قدرت رساندن خاندان آل سعود در عربستان بود که به همین دلیل «لورنس عربستان» لقب گرفت. این جاسوس انگلیسی در کتاب‌های «شورش در صحرا» و «هفت ستون فرزانگی» بخشی از اقدامات خود را توضیح داده است. وی در سال ۱۹۳۵ در یک سانحه رانندگی کشته شد.
استقلال جزیره قبرس
(۶۰ سال پیش در چنین روزی، شانزدهم اوت سال ۱۹۶۰ میلادی)
جزیره قبرس پس از سال‌ها ناآرامی، استقلال یافت. این جزیره که امروزه با حکومت جمهوری اداره می‌شود، در دریای مدیترانه و در جنوب کشور ترکیه قرار گرفته است و بیش از ۹۰۰۰ کیلومترمربع مساحت دارد. این کشور دارای تاریخی کهن و موقعیتی مهم در منطقه است. قبرس مدت‌ها در اختیار امپراتوری هایی، چون ایران، روم، یونان، مصر و عثمانی بود. اما در سال ۱۸۷۸، دولت عثمانی در کنگره برلین، اداره قبرس را به انگلیس واگذار کرد و در سال ۱۹۲۵ قبرس رسما مستعمره انگلیس شد. از این زمان، یونانی‌های قبرس به این دلیل که ۷۵ درصد از جمعیت جزیره را تشکیل می‌دهند، خواهان الحاق جزیره قبرس به یونان شدند. در پی آن تشنج‌های سیاسی در قبرس شدت یافت و سبب انحلال شورای قانونگذاری جزیره شد. از سوی دیگر، تاکید ترکیه بر حمایت از حقوق اقلیت ترک جزیره بر وخامت اوضاع افزود. سرانجام با توافق یونانی‌ها و ترک‌های قبرس، مسئله این کشور به سازمان ملل ارجاع گردید و بدین ترتیب این کشور در سال ۱۹۶۰ میلادی مستقل شد. اما استقلال قبرس به بحران این جزیره خاتمه نداد و ترکیه با حمله به جزیره قبرس درسال ۱۹۷۴ میلادی و اشغال شمال آن، عملاً این جزیره را به دو بخش ترک نشین در شمال و یونانی نشین در جنوب، تقسیم کرد.
(۶۰ سال پیش در چنین روزی، شانزدهم اوت سال ۱۹۶۰ میلادی)
جزیره قبرس پس از سال‌ها ناآرامی، استقلال یافت. این جزیره که امروزه با حکومت جمهوری اداره می‌شود، در دریای مدیترانه و در جنوب کشور ترکیه قرار گرفته است و بیش از ۹۰۰۰ کیلومترمربع مساحت دارد. این کشور دارای تاریخی کهن و موقعیتی مهم در منطقه است. قبرس مدت‌ها در اختیار امپراتوری هایی، چون ایران، روم، یونان، مصر و عثمانی بود. اما در سال ۱۸۷۸، دولت عثمانی در کنگره برلین، اداره قبرس را به انگلیس واگذار کرد و در سال ۱۹۲۵ قبرس رسما مستعمره انگلیس شد. از این زمان، یونانی‌های قبرس به این دلیل که ۷۵ درصد از جمعیت جزیره را تشکیل می‌دهند، خواهان الحاق جزیره قبرس به یونان شدند. در پی آن تشنج‌های سیاسی در قبرس شدت یافت و سبب انحلال شورای قانونگذاری جزیره شد. از سوی دیگر، تاکید ترکیه بر حمایت از حقوق اقلیت ترک جزیره بر وخامت اوضاع افزود. سرانجام با توافق یونانی‌ها و ترک‌های قبرس، مسئله این کشور به سازمان ملل ارجاع گردید و بدین ترتیب این کشور در سال ۱۹۶۰ میلادی مستقل شد. اما استقلال قبرس به بحران این جزیره خاتمه نداد و ترکیه با حمله به جزیره قبرس درسال ۱۹۷۴ میلادی و اشغال شمال آن، عملاً این جزیره را به دو بخش ترک نشین در شمال و یونانی نشین در جنوب، تقسیم کرد.
تولد پیشوای مذهب هندو
(۱۳۴ سال پیش در چنین روزی، ۱۶ اوت ۱۸۸۶ میلادی)
"راما کریشنا" پیشوای مذهب هندو درگذشت. راما کریشنا، رهبر هندو‌های هند، در ۱۸ فوریه ۱۸۳۶ م در هندوستان به دنیا آمد. وی در دهکده کوچکی پرورش یافت و تعلیمات رسمی مدرسه ای ندید. با این وجود، در ده سالگی در تفسیر نوشته های مقدس هندی استعداد ویژه‌ای از خود نشان داد. او در جوانی به سیر و سیاحت پرداخت و سپس ادیان مسیحیت، بودا، اسلام و هندو را مورد مطالعه قرار داد. سرانجام اظهار کرد که هر کدام از این ادیان، یکی از طرق رسیدن به خداوند را نشان می دهند. راما کریشنا براین عقیده بود که همه آدمیان، با دین های مختلفشان، فرزندان خدای واحدی هستند. او کسی است که شاید بتوان گفت سرسلسله بسیاری از مکاتب معنوی هند امروز به شمار می‌رود. راما کریشنا سرانجام در ۱۶ اوت ۱۸۸۶ م در پنجاه سالگی درگذشت.
(۱۳۴ سال پیش در چنین روزی، ۱۶ اوت ۱۸۸۶ میلادی)
"راما کریشنا" پیشوای مذهب هندو درگذشت. راما کریشنا، رهبر هندو‌های هند، در ۱۸ فوریه ۱۸۳۶ م در هندوستان به دنیا آمد. وی در دهکده کوچکی پرورش یافت و تعلیمات رسمی مدرسه ای ندید. با این وجود، در ده سالگی در تفسیر نوشته های مقدس هندی استعداد ویژه‌ای از خود نشان داد. او در جوانی به سیر و سیاحت پرداخت و سپس ادیان مسیحیت، بودا، اسلام و هندو را مورد مطالعه قرار داد. سرانجام اظهار کرد که هر کدام از این ادیان، یکی از طرق رسیدن به خداوند را نشان می دهند. راما کریشنا براین عقیده بود که همه آدمیان، با دین های مختلفشان، فرزندان خدای واحدی هستند. او کسی است که شاید بتوان گفت سرسلسله بسیاری از مکاتب معنوی هند امروز به شمار می‌رود. راما کریشنا سرانجام در ۱۶ اوت ۱۸۸۶ م در پنجاه سالگی درگذشت.
درگذشت مارگارت میچل
(۷۱ سال پیش در چنین روزی برابر با شانزدهم اوت ۱۹۴۹ میلادی)
خانم "مارگارت میچل" (Margaret Mitchell) نویسنده معروف امریکایی درگذشت. مارگارت میچل، در هشتم نوامبر ۱۹۰۰ م در آتلانتا امریکا به دنیا آمد. وی در ابتدا به تحصیل دانشگاهی در رشته پزشکی پرداخت، اما مرگ مادرش، زندگی او را تغییر داد و تحصیل خود را رها کرد. میچل در بیست سالگی کار داستان نویسی و تهیه گزارش برای برخی روزنامههای آتلانتا را آغاز کرد، اما شش سال بعد، آسیبی که بر اثر حادثه ای بر پایش وارد آمد، او را از ادامه کار روزنامه نگاری بازداشت. در همین سال بود که مارگارت، نوشتن رمان تاریخی و معروف خود به نام "بر باد رفته" را آغاز کرد و طی ده سال آن را به صورت داستانی هزار صفحه ای درآورد. این کتاب در سال ۱۹۳۶ م به چاپ رسید و پیروزی برق آسایى به دست آورد. به طوری که تا مدت‌ها روزانه پنجاه هزار نسخه از این داستان در ایالات متحده به فروش می رفت. برباد رفته به سرعت به شانزده زبان ترجمه شد و حتی به شیوه خط نابینایان به چاپ رسید. این کتاب همچنین جایزه پولیتْزِر را برای مارگارت میچل به ارمغان آورد. برباد رفته سرگذشت غم انگیز مردم جنوب امریکا در جریان جنگهای داخلی و پس از آن است. مارگارت میچل سرانجام در ۱۶ اوت ۱۹۴۹ م در اثر تصادف در ۴۹ سالگی درگذشت.
(۷۱ سال پیش در چنین روزی برابر با شانزدهم اوت ۱۹۴۹ میلادی)
خانم "مارگارت میچل" (Margaret Mitchell) نویسنده معروف امریکایی درگذشت. مارگارت میچل، در هشتم نوامبر ۱۹۰۰ م در آتلانتا امریکا به دنیا آمد. وی در ابتدا به تحصیل دانشگاهی در رشته پزشکی پرداخت، اما مرگ مادرش، زندگی او را تغییر داد و تحصیل خود را رها کرد. میچل در بیست سالگی کار داستان نویسی و تهیه گزارش برای برخی روزنامههای آتلانتا را آغاز کرد، اما شش سال بعد، آسیبی که بر اثر حادثه ای بر پایش وارد آمد، او را از ادامه کار روزنامه نگاری بازداشت. در همین سال بود که مارگارت، نوشتن رمان تاریخی و معروف خود به نام "بر باد رفته" را آغاز کرد و طی ده سال آن را به صورت داستانی هزار صفحه ای درآورد. این کتاب در سال ۱۹۳۶ م به چاپ رسید و پیروزی برق آسایى به دست آورد. به طوری که تا مدت‌ها روزانه پنجاه هزار نسخه از این داستان در ایالات متحده به فروش می رفت. برباد رفته به سرعت به شانزده زبان ترجمه شد و حتی به شیوه خط نابینایان به چاپ رسید. این کتاب همچنین جایزه پولیتْزِر را برای مارگارت میچل به ارمغان آورد. برباد رفته سرگذشت غم انگیز مردم جنوب امریکا در جریان جنگهای داخلی و پس از آن است. مارگارت میچل سرانجام در ۱۶ اوت ۱۹۴۹ م در اثر تصادف در ۴۹ سالگی درگذشت.
نظر شما