حذف نیترات از منابع آب آشامیدنی با اختراع محققان دانشگاه تهران

به گزارش خبرگزاری صداوسیما به نقل از روابط‌عمومی دانشگاه تهران، اختراع برگرفته از این رساله دکتری که با همکاری مرکز بیوتکنولوژی کره جنوبی انجام شده است، رویکردی نو و الهام گرفته از طبیعت را برای حل مشکل بسیاری از منابع آبی که میزان نیترات آن‌ها بیش از حد مجاز است، معرفی می‌کند. ‬

‫الگوی اصلی این اختراع که برگرفته از رساله دکتری فریبا رضوانی با راهنمایی دکتر محمدحسین صراف‌زاده رئیس کرسی یونسکو در بازیافت آب بوده، حذف نیترات از منابع آب آشامیدنی با راهکاری طبیعت محور است.

تاکنون پژوهشگران مختلف روش های گوناگون شیمیایی و فیزیکی را برای حذف این ترکیب سرسخت که فرایند‌های متداول تصفیه آب توان حذف آن را ندارند، پیشنهاد کرده اند  که هر یک مزایا و معایب خود را دارد.

به‌عنوان‌مثال در روش‌هایی مانند RO و IX، پس از تصفیه آب، شورابی تولید می‌شود که خود حاوی نیترات است و رهاسازی آن در محیط‌زیست آلودگی مجدد ایجاد می‌کند. روش‌های زیستی، یکی دیگر از راهکار‌های حذف نیترات است که از منابع کربن آلی مانند الکل‌ها در آن استفاده می‌شود تا میکروارگانیسم‌ها با مصرف آن، نیترات را حذف کنند.

در این روش‌ها منبع کربن و انرژی یکی است و اگرچه در آن‌ها به علت مصرف نیترات توسط میکروارگانیسم‌ها، حذف آن کامل انجام می‌شود، مشکلات دیگری در پی دارد، از جمله اینکه روش کربن آلی باقیمانده، در اثر فرایند کلرزنی، هالومتان‌ها را تولید می‌کند که ماده‌ای سرطان‌زا است. ‬

‫در این اختراع در عین اینکه از روش‌های زیستی استفاده شده است،  منبع انرژی و کربن دو منبع متفاوت یعنی دی‌اکسیدکربن به‌عنوان منبع کربن و هیدروژن زیستی به‌عنوان منبع انرژی بوده‌اند. در فتوبیوراکتور ساخته شده در این اختراع، ترکیب ریز جلبک‌های تولیدکننده هیدروژن و دنیتریفایر‌های مصرف‌کننده هیدروژن و تزریق دی‌اکسیدکربن احتراقی، موجب حذف سریع نیترات می‌شود.

انتقال و تبادل بهتر مواد موردنیاز بین گونه‌های میکربی مختلف و همچنین جداسازی سریع آنها، از ویژگی‌های روش گرانول سازی دومرحله‌ای با ترکیب فتوبیوراکتور‌های ناپیوسته متوالی و پیوسته با جریان روبه‌بالا استفاده شده در این اختراع است که پایلوت آن در آزمایشگاه بازیافت آب دانشکده مهندسی شیمی دانشکدگان فنی ساخته شده است. ‬

‫گفتنی است پیش‌ازاین  اعضای هیئت‌علمی دانشگاه تهران اختراعات زیادی به ثبت بین‌المللی رسانده اند اما این نخستین‌بار است که یک اختراع به نام حقوقی «دانشگاه تهران» به ثبت می‌رسد.